خلقیات ما ایرانیان
Review
این کتاب که بهصورت مقاله دورودرازی به نام «خلقیات» در شماره چهار مجله«مسائل ایران» (اول بهمن،1342)،به قلم سید محمدعلی جمالزاده به چاپ رسیده بود، تصمیم گرفته شد که آن را بهصورت کتابی به نام« خلقیات ما ایرانیان» هم چاپ کنند(3-8). خود جمالزاده در این زمینه آورده است که: مجله«مسائل ایران» در شماره 4... از «یاران صاحبنظر» خود تقاضا نموده است که «راجع به خلقیات یک ایرانی امروز آینه تمام نمائی تهیه نموده برای استفاده هم مشریان به دفتر مجله بفرستد». همچنان که خود مجله تذکر داده است«این کار، گرچه ظاهراً ممکن است یک تفنن ادبی بییاید ولی در حقیقت فوقالعاده مفید و برای ناظران مسائل ایران قابل استفاده می باشد.» باید دانست که «یک نفر ایرانی امروز» از بسیاری جهات و بخصوص از لحاظ اخلاق و یا بقول(مجله) « مسائل ایران» از حیث «خلقیات» تفاوت زیادی با ایرانی دیروز و پریروز ندارد و لهذا عموماً آنچه را درباره ایرانیان دیروز و پریروز گفتهاند درباره ایران امروز (با پاره تفاوتهای غیر مهم ) میتوان صادق دانست و ازاینرو میتوان چنین استنباط نمود که مقصود و منظور (مجله)«مسائل ایران» همانا جمعآوری و نشان دادن داوریهایی است که از جانب بیگانیان (حتی خودمانیها) در حق ما ایرانیان و بخصوص درباره اخلاق(یا «خلقیات») ما به عمل آمده است»(9-10).با این استنباط و درکی که جمال زاده از تقاضا مجله «مسائل ایران» دارد شروع به جمع آوری مطالب ، مقولات و منقولات ایرانیان و از همه مهم ترخارجی ها (به قول نویسنده در این کتاب فرنگیها)از گذشته بسیار دور(از باستان) تا به امروز درباره اخلاق و کردار ایرانیان می پردازد. نویسنده در قسمت اول کتاب به بیان« صفات پسندیده ایرانیان» میپردازد. در این زمینه ابتدا نظر پرفسور براون در مورد ایرانیان را بیان میکند؛«در همین زمانها اخیر ایرانیان در دو مورد شجاعت و فداکاریها و ایمان و جاننثاری از خود به منصه ظهور رسانیدند که کاملاً زندهبودن و حقجوئی و جوانمردی آنها را باثبات رسانید یکی در موقع ظهور باب و دیگری مشروطیت